In een uithoek van de haven van de Zeeuwse stad Vlissingen wordt de basis gelegd van 13 hectare extra Belgisch grondgebied. Op een verstevigde kade maken TM Edison, de combinatie van de mariene bouwers DEME en Jan De Nul, enorme betonblokken voor een kunstmatig eiland dat de komende jaren stapsgewijs wordt gebouwd. Dat eiland is nodig om met nieuwe hoogspanningsinfrastructuur van Elia voor de koppeling van bijkomende offshorewindparken en onderzeese kabels elektriciteit te kunnen importeren uit of exporteren naar de buurlanden.

Het energie-eiland wordt een van de opmerkelijkste realisaties van de federale regering in de energietransitie. Het stond niet in het regeerakkoord, maar gaat in sneltreinvaart van de tekentafel naar realisatie. Vorig jaar werd de maquette in primeur gepresenteerd op de Noordzeetop in Oostende. Vandaag is de werf voor de bouwstenen van het eiland bijna klaar met de productie van de eerste betonnen blok voor het eiland.

Al is betonblok een wat minachtend woord voor de betonnen structuren, caissons genaamd, die op de werf in Vlissingen worden gegoten. Zo’n caisson lijkt een raamloos flatgebouw, van 57 op 28 meter en 22 meter hoog. ‘Ze wegen 22.000 ton’, legt Valérie Daloze, projectmanager van Elia, uit tijdens een werfbezoek in aanwezigheid van premier Alexander De Croo (Open VLD), minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) en staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS).

Op de werf worden caissons in verschillende stadia van afwerking door een honderdtal hefwagens van de ene afwerkpost naar de andere gesleept. Het verst van de kade ligt een bodemplaat waar 100 man 350 ton staal moeten vlechten. Een andere caisson is zo goed als klaar en moet na inspectie nog een betonnen bovenplaat krijgen. Als de caisson klaar is, wordt hij te water gelaten en tijdelijk in de haven gestockeerd.

Ondertussen wordt in de Belgische Noordzee, op 45 kilometer voor de kust, de zeebodem versterkt en klaargemaakt om 23 caissons te kunnen installeren. Tijdens rustig zomerweer zullen de holle blokken eerst met water op de locatie worden afgezonken en nadien met zand gevuld. 

Als dat perfect gebeurt, ontstaat een rechthoek die de buitenrand van het toekomstige Prinses Elisabeth Eiland zal vormen. De binnenkant van die rechthoek zal worden opgevuld met zand, waardoor in de zomer van 2026 het kunstmatige eiland van 500 meter klaar is om allerlei hoogspanningsinfrastructuur te bouwen.

‘Het energie-eiland zal ons land toegang geven tot goedkope en duurzame energie’, zegt De Croo. Die zal uit bijkomende Belgische offshorewindparken komen, maar ook uit andere Noordzeelanden zoals het Verenigd Koninkrijk of Denemarken.

Minister Van der Straeten merkt nog op dat ons land niet alleen pioniert met het concept van het energie-eiland, maar ook met het ‘natuurinclusieve ontwerp’. Op bepaalde plaatsen zijn richels en panelen aangebracht waarop zeevogels nesten kunnen bouwen of waar zeedieren kunnen schuilen.

Hoeveel het eiland precies kost, is nog niet duidelijk. De bouw van het eiland zelf is een contract van meer dan 600 miljoen euro; de aanbesteding voor de elektrische infrastructuur en kabels loopt nog. Het eiland, dat voor 100 miljoen euro Europese subsidies kreeg, was goedkoper dan aparte stalen platforms in de Noordzee te bouwen.